اشعار و ابیات ناب تعلیمی و اخلاقی و عرفانی از شعرای سبک های شعر فارسی(قسمت دوم)

اشعار و ابیات ناب تعلیمی و اخلاقی و عرفانی از شعرای سبک های شعر فارسی(قسمت دوم)
دکتر رجب توحیدیان استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد سلماس
ازهرطرف اگــــــرچه به من تاخت روزگار
دریـایی است همّتِ مـن در حصـارِ دوست
منصورقاسمیان نسب
از هر طرف کـه روی کنند این سیه دلان
درآبروی ریختــه خـــــــــود شنـا کنند
صائب
ازهمــان راهی که آمد گل، مسافــر می‌شود
باغبـــان بیهــــوده می‌بنــــدد درِگلــزار را
صائب
از هوس ها دور شــو. کــاندر طـریقِ زندگی
ره کجـا سـویِ سعــادت می برند اهـلِ هَوَس
عباس فرات
از هیچ آفـــــــریده نــــدارم شکــایتی
بر من هرآنچه می رسد از خـویش می رسـد
امیری فیروزکوهی
ازیک غنی رســد بسی بینــــوا بـــه فیض
یک خُم پــــر از شـــراب کند صـــد پیاله را
طوفان مازندرانی
ازیک نگاه کــارِ دلم ساخت چشمِ یار
گردد خراب خـــانه ی موری زشبنمی
غیرت کرمانشاهی
اســرارِ زنــدگی به کسی آشکـــــار نیست
کوری دگر مقــابلِ کــــــــوری عصــــا کشد
احمد مهران
اسیرِ جــذبه ­ی شـوقت زخـویش بی خبراست
فـراق و وصل ندانـد کسی کـه مسحور است
منتصر اصفهانی
اسیرِ مـــالِ دنیــا راحتی جــز غم نمی باشد
مُقیّــد را چه سود از اینکه زنجیرش طلا باشد
خاشع
اسیرِ وســــوسه ­ی سفــــره هـایتان نشـــوم
کــه از ســـلاله ­ی مـردانِ چشم و دل سیــــرم
محمد سلمانی
اشتیــاقم همه جـا ریشه دوانیـده به خاک
هر کجــا جلـــوه کُند، سنگ مــزار است مرا
میرزا محمدعلی
اشک عاشق چه بصحرا چه به دریا،چه به کوه
گر بریزد همـــه جــاگوهر یک دانه شــــود
سعید انصاری
اشکم از دیده چنــان ریخته در رهگــذرت
که به کوه ار بـروی سیـــل رسد تا کمرت
سنا
اشـــکم امـــان نمی دهـــــدم تــا ببینمت
زیبـــاست پنجــــــره ی اشکِ آفتــــاب
محمدکریم توفیق زاده فدشکویی فسا
اشکم دویـد و دامــنِ زلفش گــرفت وگفت
ای تیـــــره شب نقـــاب مشــو آفتــــاب را
دیانت خان
اشکِ مـن است در هــوسِ مـــوی و رویِ تو
هرشبنمی که در شبِ مهتــاب می چـکـــــد
عیشی شیرازی
اشکم نمـــاند بس که بــه راه ِتـــــــو ریختم
آیــد به جــایِ اشــک، دلـــم در قفــایِ تــو
خاکسار هندی
اشکی ست درغـزل که به دامــانِ شعرریخت
حسرت نصیب من ،کـه غـزل خــوان گریستم
غلامحسین موسی زاده فسـایی اندیشه
اشکـی که از دلِ تـــو نشــــوید غبـــارِ دل
خاکش بـه سـر، اگـرچه جگرگوشه ی دل است
شیخ زاهد گیلانی
اظهارِ عجـز پیشِ ستم پیشـه ابلــه ای است
اشکِ کبــــــاب، باعـثِ طغیــانِ آتش است
صائب
اعجــازِ عشق بیــن که چـــــراغِ دلم نمـرد
هرچنــد تُنــــد بادِ غـــــمت رو بر او نهـاد
سلطان محمد استرآبادی
اظهــارِعشق را بـه سخـن احتیـــــاج نیست
چنـدان که شد نگــه به نگـه آشنا بس است
صائب
افتـــادگان چـو تكيـه به دستِ دعـــا كنند
صــد درد را به قطــــره ی اشكي دوا كنند
قاسم بيك طالبي
افتــــادگی آمـــــوز اگـــر طالبِ فیــضی
هرگز نخــورد آب زمینی که بلنـــــداست
پوریای ولی
افتـــادگی آمــــوز اگـــر طالبِ فیــضی
کز آب بــوَد دور، زمینی کـــه بلنـــد است
ناظم هروی
افتـــادن ِ دیـوارِ کهن، نــو شــــدن اوست
جـز مـرگ کسی در پی ِ آبــادیِ من نیست
محمدرضا احسن
افتـــاد بر یســـار و یمین،لـــــرزه،عرش را
چـون هردو دستِ او، ز یسار و یمین فتـاد
سروش اصفهانی
افتــاده را به چشمِ حقـارت مبین که خــاک
چون سـر­کشــد غبـــارِ دلِ آسمــــان شــود
ابوطالب کلیم کاشانی
افســرده دلی گشته زبس عـــام در این شهر
دیــوانه به راهی روَد و طفـل به راهی
غالب صفوی
افسـوس از آن کســان که ندانند این قَـــدر
کزعمراین خوش است که یک لحظه باهمند
حیدر کلیچـه پز
افسـوس برین عمـرِگرانمـــــایه کـه بگذشت
مـا از ســرِ تقصــیر و خطا در نگــــذشتیم
سعدی
افسـوس قـــدرِ عشــق نـدانست روزگـار
ورنه مـــرا به تــارکِ مَه جــای داده بود
عماد خراسانی
افســوس که تا بـــویِ گلی بـود به گلزار
صیّـــاد نیــــاویخت ز گـــلبن قفـسِ مــا
غیرت اصفهانی
افسـوس که دستِ ستم از ریشــــه برآورد
هرشــاخِ برومنــد که امیــّـدِ بَری داشت
صـادق سرمـد
افسـرده گشت گــرمیِ هنگــــامه­ی عذاب
گشتیم بـس کـــه آب ز شــــرمِ گنـــــاه ها
میرزا رضی خراسانی
اقبــالِ خصم هـرچــه بلنـدی کند نکـوست
فــوّاره چــون بلند شــود سرنگـــون شود
وحید قزوینی میرزا محمدطاهر
اکسـیر چیست؟ رمــزِ محبّت بــه زنـــدگی
بیهـــوده جــاهــلان، طلبِ کیمیــا کنند
مصائب نایینی
اکنــــون که شـد سفید مــرا چشمِ انتظار
از سرمـه ­ی سیـاهیِ منــزل چـــــه فایده؟
صائب
اگرآدمی به چشم ست ودهان وگوش و بینی
چــه میــانِ نقــش دیـــوار و میـــان آدمیّت
سعدی
اگـــر از کسی رسیـــــده است بدی به ما بماند
به کسی مبــــــاد از مــا که بدی رسیـده باشد
صادق سرمد
اگــــــر این داغِ جگرســوزکه در جان من است
بردلِ کـــوه نهـــی سنــــگ بـه فـــــریاد آید
سعدی
اگر بـه دامـنِ صحـــــــــرایِ درد می گــــذری
سـوادِ خیمـه ای از دودمانِ ما آنجــــــــــاست
مهرداد اوستا
اگـر به قسمت خــــود راضی ام مـــدار عجب
گـــدا بـــود که به یک لقمـــــــه آبرو ریزد
ابراهیم صهبا
اگر به مدرســــــه ­ی عشــق کرده ای تحصیـل
رسیده درسِ تو را وقتِ امتحــان برخیـــــــز
نصراله..واحدی
اگــــر به میکــــده منصـــور بگـــــذرد داند
که هر که هست در او چنــد مَـرده حلاج است
سلیم تهرانی
اگـــــر به وادیِ لب تشنگـی فِتـــــَــد کــارم
بـــه آبــرویِ قنـــاعت، شنــــا تـــوانم کــرد
علیقلی خان شاملو
اگــر جـــــایی ست در خــــــــــوردِ تمــاشا
بـــوَد تنهـــا بســاطِ خــــــون بــه دل هـــا
نوذر پرنگ
اگرچـــه از حیــا دارد نظر بر پیشِ پـایِ خود
ولی مــژگانِ شـوخش از تهِ دل ها خبـــردارد
صائب
اگر چــــه بیشـتر از هـــــر کسی گنهکـــــارم
ولیک عفــــوِ تو بالاتـــر از گنــــاهِ من است
عارف قزوینی
اگرچه پیـرم و پیـران را هـوایِ توبه به سر باشد
من آن سرم که به پیرانه هوایِ توبه شکن دارم
محمدعلی بهمنی
اگر چـه جــان به لب آمد ز دستِ دوست مرا
به دوستی کــه هنـــوز آرزویِ اوست مـــرا
دکتر علی صدارت نسیم
اگرچــــه دل به بـرت دستِ خالي آمده است
صــداقتش به تــو، بـر جـــانِ عــــالمي ارزد
جواد جعفری فسایی«سها»
اگر چه ســـاده شكستي تـو ساقه هايِ دلم را
ولي هنـوز من از عمقِ ريشـه دوستت دارم
جوادجعفری فسایی«سها»
اگرچــه فــرشِ مـن از بوریاست طعنه مزن
چرا که خــــــوابگـــهِ شیـــر در نیستان است
راقم مشهدی
اگرچـــه کرب و بلا، حــزن آور است و غمین
به حــالِ خــــویش بگـــریید، ســاکنانِ زمین
سارا حیدری
اگرچــــه گنجِ زَرَم نیست، آرزو هـم نیست
به کُنــج فقـــــر پنــــــاهی که داشتم دارم
پارسا تویسرکانی
اگرچـه مـــاهي و دور از مني، ولي هـــــرشب
چــو بِركه، عكسِ تـو درجــاي جــايِ دل دارم
جوادجعفری فسایی«سها»
اگرچـــه نزدِ شمـــا تشنه ­ی سخـــــن بودم
کسی کـه حـرفِ دلش را نگفت من بـــودم
محمدعلی بهمنی
اگرحکـایتِ فرهــــاد و عـاشقی جــرم است
سعـادتی ست که شیرین ترین گناهِ من است
زهـرا توکلی فسایی
اگر خـــدای نباشـــــد ز بنــــده ای خشنود
شفاعتِ همـــه پیغمبــــران ندارد ســــود
سعدی
اگرخواهی که بسـتر از گلِ بی خـار سـازندت
مکن زنهـار رویِ خـود ترش اززخمِ خار اینجا
صائب
اگر خلوت همی خواهی ز نااهلان بِـبُر صحبت
که از دامِ زبون گیـران به عزلت رسته شد عنقا
شیخ روزبهان بقلی فسایی
اگــــــر دستی سخــــاوت پیشـــــه باشد
لگــد بر گــــورِ حــــــــــاتم هم تـوان زد
منصور قاسمیان نسب
اگر دلجــوییِ طفــلان نمی شـدسنگِ راهِ من
به مجنون یادمی دادم زخودبیـرون دویدن را
صائب
اگررســد به لبم جـــــان، زتنگـــــدستی ها
زمـــن فــــــروختـــنِ آبـــــرو نمــی آید
صائب
اگـــر ز آتشِ رشكـــم تـو با خبـــر بــــودي
بـه رويِ آينـــــــــه هـم ديده وا نمي كردي
جوادجعفری فسایی«سها»
اگر زمــــــانه، به نام تـو افتخـــــار کنــــد
تو در زمــــــانه مکن فخــــرجز به نامِ پدر
رهی معیری
اگرصاحب سخن، کامل شود.خاموش میگردد.
گره چون اززبانِ غنچــه وا شد.گوش میگردد.
میرزا داوود
اگر طریقِ هـدایت رَوی تـو، شـرط آن است
که هـرحدیث که خـواهی، ز اهــلِ آن شنوی
اوحدی مراغه ای
اگر عاصی، اگر مُجرم، اگر بی دین، اگــرمستم
به محشر، کی گذارد دامنِ عفوت تهی دستم
واعظ قزوینی
اگرغفلت نهـــان در سنگ خـــارا می‌کند مارا
جوانمرد است دردِ عشق، پیــــــدا می‌کند مارا
صائب
اگرکـــوهِ گنــــاهِ مـا به محشرســــایه اندازد
نبینـدهیچ مجرم، رویِ خـــــورشیدِ قیامت را
صائب
اگـــر کــــه داد تو را آسمـــــان، زبر دستی
بپــای و غـــافل از احـــوالِ زیر دست مباش
ضیایی
اگر کــه ماه بیاید به کوچـــه ­ی تقـــــدیر
به من که گوشــه نشینم، زکات خواهد داد
غلامرضا ظریف فسایی
اگــر مـــــرادِ نصیحت کننـــدگان ایـن است
که ترکِ دوست بگــوییم، تــصوّری ست محال
سعدی
اگرمردِ خــدا هستی، مشـــو مـّداحِ هر پستی
که مدحِ اهلِ دنیـا نیست کم ازبت پرستیـدن
ابوالقاسم حالت
اگرمی ترسی از دریا، به گوهر دل چه می بندی
به دست آور بدونِ بیمِ جـــــان، سنگِ بیابان را
ناصر امامی فریاد شیرازی
اگر نبــــــود زیان بهــــــره ­ی معــــامله ی ما
شریکِ دزد نمی شـــد، رفیـــقِ قافلــــــه ­ی ما
خلیل سامانی(موج)
اگـر نخـــــــلِ خـــــــــرما نباشـــــــــد بلنـد
ز تاراجِ هــــــــر طفـــل بینــــــــد گــــــــزند
نظامی
اگر نه در خــــورِ لطفم، برایِ جـــــور خوشم
نه از برایِ همینم، نگــــاه بایـــــــد داشت؟
آذری طوسی
اگـــر هـــــــزار هنــــــر من به دوستی دارم
چــو بی وفــــا نِیَ ام، ای دوستان گنه کارم
یحیی ریحان
اگریک حرف با اغیار و با من صــد سخن گوید
نیارم تاب،آن یک حرف هم،خواهم به من گوید
شرف قزوینی
الا ای یوسفِ مصری کـه کردت سلطنت مغرور
پدر را بازپـرس آخـر کجــا شد مهـــرِ فـرزندی
حافظ
الحق نمـــــازِ خــــــون به درِ بی نیاز کرد
که ­از خون وضـــو گرفت و به مقتل نماز کرد
صغیر اصفهانی
الفتِ میــــــــــان من و غم هـــای عشـقِ تو
جایی رسیـــــــده است که مـن هیچ کاره ام
میرزا صالح نصـرآبادی
الفتِ میانـــــــــــه ­ی دو ستمـــگر نمی شـــود
دندانِ مار دستــــــــــه ­ی خنجــــرنمی شــــود
میرزامحمدطاهر آشنا
الماس هـــای دیـده­ی من مشتـــــــری نداشت
گوهــــــرشنــاس بـــــود فقط آستیـــــنِ من
فریدون گیلانی
الهـــــی شکـستی نیــــاید بــــه دستــــــی
کـــــَزآن دست خــــــــــــاری زپـایی درآید
آزاد کشمیری
الهـــــــی قفـلِ غفــــلت را کـلیـــــــــــــدی
یـــــــزیدِ نفسِ مـــــا را بـایــــــــــــــزیدی
صفی علی شاه
امانتــدار نتــــوان گفـت جـایِ عـالمِ دون را
که یکجا خورد این صاحب دیانت مالِ قارون را
مخلص کاشی
امــروز جـــز دکانِ گــــــــدایی نمی شـــود
هـــرجـا کــه مسجــــــدی کسی آباد می کند
واعظ قزوینی
امـروز چــون به دست تــو دادند تیغِ فتـــح
کاری بکن، کـــه پیشِ تو فــردا، سپر شـــود
اوحدی مراغه ای
امــــروز خــوشم بـــدار و، فــــــردا بـا من
آنچ از کـــَرمِ تـــو می ســــــِــــزَد، آن می کن
شاه شجاع مظفری
امـــروز عــــزیز همــــه عـالم شـــــدی امّا
ای یوسفِ من حـــالِ تو در چــــــاه ندیدند
هوشنگ ابتهاج – سایه
امروز گـــرفتـاریِ مــا آب و غــــــذا نیست
دردِ بشـــر امروز فــــراموشیِ خـــویش است
منصور قاسمیان نسب
امـروز مگـــــــــر کـسی نــــدارد مـــــردی
کاین گـونه عـــــزایِ عشق را می گیـــــــرند
غلامحسین اولاد درویش
امـروز هم گـذشت به هر تلخـی ئی که بود
در انتظـــــارِ محنّتِ فـــــردا نشستــــه ایم
سابق اصفهانی حاج فریدون
امشب به هیـــچ وجـــــــــه دلم وا نمی شود
گویا که خـاطرِ کسی از من مُکّــــــــدَر است
حسن خان شاملو
امشب جگرم خـــون مکن ای تُرکِ جفــا جو
من یک شبه مهمـــانم و صــد ساله دعا گو
مهدی اخـوان ثالث (م- امید)
امشب که در خــــــــرابـه ی درویش آمـدی
بیــرون مرو که خانه ز مهتاب روشن است
بابافغانی
امشبی را کـه در آنیم غنیمت شمــــــریم
شــــــاید ای دل نرسیدیم به فـردایِ دگر
عماد خراسانی
امیدِ بلبلِ بی دل ز گــل وفــــــاداری ست
ولی وفـــــــا نکنــد دلبریِ که بازاری ست
فقیه شیرازی
امیـد دلگشـایی داشتـم از گــریه­ی خــونین
ندانستم که چـون تر شد گره، دشـوار بگشـاید
صائب
امیـد که هـرگز به دلِ خــــــــــوش ننشیند
آن کس کـه تــــو را گفت که با مـا ننشینی
ملکی تویسرکانی
امین مجـوی و مگــو بـا کسی که هست امین
در این زمـــانه مگــر جبرییــل، امیــن باشـد
فضل اله حافظ
انبیــــاء را حـــق پدید آورد از ابنـــــاء آدم
تا تو ای آدم مقــــامِ ارزش خــود را بدانی
یداله لایق
انـدازه ­ی دهـــانِ بشــر نیست نــــانِ عشـق
این لقمــــه در گلویِ فلک گیــــــر می کنـد
عبدالمجید عبدالحسینی فسایی
انــدکی پیشِ تــــو گفتم غـمِ دل، ترسیــدم
که دل آزرده شـوی، ورنه سخن بسیــاراست
ذوقی ترکمان
اندیشـه از شکست نـدارم، که همچــــو موج
افــــزوده می‌شـــود. ز شـکستن سپـــاهِ من
صائب
انسـان یکی هـــزار شــــود از فتـــــادگی
هردانه ای که خـاک نشین گشت، خـرمن است
میرسند کاشی
انصـاف نیست آیــه ­ی رحمت شـــــود عذاب
چینی کــه حقِ زلف بــوَد بر جبین مـــــزن
صائب
انگشت مکـن رنجــه بـــه درکـــوفتنِ کس
تاکس نکنـــد رنجـــه به در کوفتنت مشت
ناصرخسرو
انگشت مــــزن بــردلِ پرحـــــــوصله ­ی ما
بگـــــذار که ســـر بسته بماند گلـه ­ی ما
ذوقی اردستانی
انگشت هـم شــود گـــــرهِ کـارِ تیـــرهِ بخت
روزِ بــلا، بـد از در و دیــــوار می رســــــد
محمدعلی صاعدی
او با تمـــامِ کـــولیــانِ دشت نسبت داشت
گـه بـرّه ای رام و گهی بازی شکــــاری بود
میثم بازیاری زاهدشهری فسا
او را به چشمِ پاک توان دید چــــون هلال
هر دیده جایِ جلـوه ­ی آ ن ماه پاره نیست
حافظ
او ســـــــر سپرد از پیِ کـــــوثر بـــــرایِ ما
مـا را دو قطــــــره آب، دریغ از بــــرایِ او
وصال شیرازی
اوّل از بد گــــوییِ مــــردم دهان را پاک کن
بعد از آن بر گوشـه ­ی دستارِخود مسواک زن
صائب
اوّل ازپوست چو مردان بـه در آی ای مجنـون
گــرتو با مــا به بیــابانِ عـــدم همسفــــری
صائب
اوّل ز رشـکِ مَحـرمی ام سـّــرمه داغ بــــود
چون خواب، رفته رفته به چشمش گـران شدم
صائب
اوّل انـدیشـــه و آنـگـــــــــهی گفتـــــــــار
پــــــای بست آمــــده ست و پس دیــــوار
سعدی
اوّل دلم بـه خنــــــــــده ­ی بی درد می بَـــرد
وآنگــه بـه گریه هـای پیاپی جـــــلا، که چه؟
منصور قاسمیان نسب
اوّلم خنــــــده ز بــــــی دردی بـــــــــــود
آخــــــرم گـــــــــریه ز بـی درمـــــــــانی
آذر بیگدلی
اوّلِ همــــــه تو بودی وآخــــرِ همــه تویی
این لافِ هستیِ دگــــــران در میــانه چیست
صائب
اوراق کهنــــــــه کی بـه مَیِ کهنه می رسد
ذوقی که درپیـــــــاله بوَد در رسـاله نیست
طالب آملی
اوضاع جهـــان دائم مـــــانندِ نفَس باشــد
هرآمـــــــدِ کــاری را، رفتن شِمُــرَد عــاقل
واعظ قزوینی
اوفتــــــــــــــــاده است در جهـــان بسیار
بی تمیز ارجمنـــــــــــد و عـاقــــل خوار
سعدی
اوقـــات صـــرفِ دوستیِ عیبجــــــو مکن
با زشت روی، آینــــــــه را رو بــرو مکن
سیدمرتضی علم الهدی
اهــلِ دل کی ز پـیِ ســلطنت و جــاه روَد
کیست از تخت فــــرود آید و درچاه روَد
حاجی گیلانی ملاحاج محمد
اهلِ زمــانه را هنــــری جــز نفـاق نیست
غیـر ازدو لب میـانِ دو کس اِتفـــّــاق نیست
مفید بلخی
اهلِ کام و نــاز را درکــویِ رنــدی راه نیست
رهرَوی باید، جهـان سوزی، نه خامی بی‌غمی
حافظ
اهلِ همّت را مکـرّر دردِ سـر دادن خطـاست
آرزویِ هـر دو عـــالم را ازو یک جــا طلب
صائب
ای آشنـــــایِ کــــویِ محبّت، صبــــور بـاش
بیـــــدادِ نیکــــوان همــه بــر آشنــــا رود
سعدی
ای آیــــــه ­ی عــذاب که بر جــان مُسلّطی
هیـچت بگــو، ز روزِ جـــزا یـــــاد می رود
منصور قاسمیان نسب
ای ابـــرِ غم ببـــــــار در این شامِ پـر عطش
همچــــون صــدف به دامنِ دریا نشسته ایم
نصرت رحمانی
ایّامِ زنــدگی همــــــــه با ایـــن وآن گذشت
عمرِ عزیزِ ما چقـــــــــــدر رایگـــان گذشت
پیام اکبر آبادی
ایّامِ نو جـــوانی، غافل مشـــــــو ز فــرصت
کایـن آب بر نگـــردد، دیگـر به جــــــویباران
صائب
ای بــــرادر من تو را از زندگی دادم نشـــــان
خواب را مـرگِ سبک دان، مرگ راخـــوابِ گران
اقبال
ای بســا دوست کـــــه از ابلـــهی و نادانی
دوست را مـایه ­ی صـد گـونه غم و آزار است
صغیر اصفهانی
ای بسـا زشت که در دیده ­ی عاشـق زیباست
عشق فـــرقی ندهـــد زشتی و زیبــــایی را
سرخوش تفرشی
ای خـدا گــر شک نبـــــودی در میـــــــان
کـی چنیــن تاریک بـــود ایـن خــــاکدان
احمدشاملو
ای خـردمنــد که گفتی نکنم چشم به خوبان
به چـه کار آیدت آن دل که به جـــانان نسپاری
سعدی
ای خِضــر، غیـر داغِ عـــزیزان و­­ دوستـــــان
حاصل تـــــو را ز زنـدگیِ جــاودانه چیست؟
صائب
ای خـــــــونِ دوستـانت به گردن، مکن بِزِه
کس بر نداشتــه است بــه دستی دو خــربزه
رودکی
ای درد و ســوز، در دلِ من جــا به جا شوید
کاین خانه جز شمــا به کسی ســـازگار نیست
محمدرحیم الهام افغانی
ای دل ار سیــلِ فنـا بنیـادِ هستی بر کنـــد
چون تورا نوح است کشتیبان زطوفـان غم مخور
حافظ
ای دل بیـــــا که مـا به پنـاه خـــــــدا رویم
ازآن چـــــه آستین کـــوتــه و دست دراز کــرد
حافظ
ای دل زیان و ســـــود چـه جویی که در جهان
آن ســـود بُــرد، کز سَرِ ســود و زیان گذشت
منشی کاشانی
ای دوست بـرجنــازه ­یِ دشمن چـــو بگـذریپ
شــادی مکن که با تــو هم این ماجــرا روَد
سعدی
ای دوست بیــــــا دوباره یــاد از من کــن
تا وعـــــــده ­ی ما به "سـالِ نـوری " نکشد.
جـواد نـوری فسا
ای دیــده خجلت ازتـو نـدارم، کـه هیچـــگه
مَنعت ز دیــــدنِ رخِ زیبـــــا نکــــــرده ام
الماس حبشی
ای دیـده ­ی گلچیـن بـه ادب بــاش کـه شبنم
از دور بــه حسـرت نگــران است در این باغ
صائب
ای رُخَت معنــیِ زیبــایی عــالم بـــرگـَــــرد
که درین آینــه تصــــویرِ تـو سرگـردان است
نوذر پرند
ای رفتـه با دهــــان و لبِ تشنـه از میـــان
آبِ حیـــات، در قـــدمِ جــــــان فــزایِ تو
بابا فغانی شیرازی
ای زتیغ و تیر، چون گل، چاک چاک، اعضای ِتو
حیف باشـد، بهرِ ما، خـاری خلَــد در پایِ تو
وصال شیرازی
ای زلفِ یـار، این قــدر از ما کنـاره چیست؟
ما دلشکستـه‌ایم، و تــو هـم دل، شکـسته‌ای
صائب
ای ســر ز وفا داده، به ســـــر برده وفـا را
از یاد نخـــواهد شــــدن، اندوهِ تــو ما را
وصال شیرازی
ای ساکنـــــانِ کـــــویِ خـــرابات، همــّتی
من می روم به کعبــــه شمـــا را دعـا کنم
آقا رضی مسرور
ای ســروِ سر کشیده به هفت آسمــانِ من
در این چمـــن، شکـــــوفـه ­ی بادامِ کیستی
قاسم پرهام فسایی
ای سکندر­ تا به کی حسرت خوری برحالِ خضر
عمـرِ جاویدان او یک آب خـوردن بیش نیست
صائب
ای شیـخ، ز میخــانه مخـــوانم سویِ مسجد
بیمــــارِ دوا یافتـــه محتــاجِ دعــــا نیست
نصرت ا... نوح
ای عنکبـــوت شکـــــوَه ز کم قسمتی مکـن
صیـدِ قــــــوی پُـر است ولی تار نازک است
صائب
ای غم مگــر تـــو یاد کنی ور نه هیچ کس
ازمــــردمِ زمــــانه نگیــــــــــرد ســـراغِ ما
آرمان
ای قــدم ننهـــاده هـرگز از دلِ تنگم بــرون
حیرتی دارم که چـون در هر دلی جا کرده ای؟
قیــدی شیرازی
ای کارســــــازِ خلـــق به فــریادِ مـن برس
زان پیشتر کـه کارِ مـــن از کار بگــــــــذرد
صائب
ای­ که دانی بـه یقین خشت شـود قالبِ تو
ازچــه بیهـوده نهی خشت همی برسرِخِشت
وثوق الدوله
ای­که خــود را در دلِ ما زشت منظـر دیده‌ای
رنگِ خود را چاره کن،آیینــه ­ی ما زرد نیست
صائب
ای که دررفـــتن شتـــابِ تیـر دارد عمـرِتو
چون کمان بهرِکـه می سازی مُنقّش خانه را
فروغی کشمیری
ای­که دل را می خـری از من به نرخِ خـاکِ راه
درترازو،سنگ دیگر نِه که جان هم برسراست
مسیح کاشانی
ای که صد سلسلـه دل بسته به هر مو داری
باز دل می بـــری از خـــلق، عجب رو داری
شاطرعباس صبوحی
ای که فرو برده ای پنجه به خـونِ ضعیف
باش که سازد قـوی، پنجه به خونت خِضاب
ابوالقاسم حالت
ای که می‌جــویی گشـادِ کارِ خود از آسمان
آسمان ازما بـوَد سرگشتــه‌تر درکـــارِخـویش
صائب
ای که همـراهِ مـــوافق ز جهـان می طلبی
آن قــدرباش که عنقــا ز سفــــر باز آیـــد
میرمعصوم
ای گرفتـــــــــــــــارِ پـــای بنــــــدِ عیال
دگــــر آســــــــــــودگی مبنــــــد خیـال
سعدی
ای گلِ شـوخ که مغــرورِ بهـاران شـده‌ای
خبرت نیست که در پی، چـه خـزانی داری
صائب
ای گل فروش، گل چـه فـروشی برایِ سیم
وز گل عــزیز تر چــه ستانی به سیمِ گل
کسایی مروزی
ای گل که موجِ خنـده‌ات ازسر گذشته است
آمـــاده باش گریــه ی تلـــخِ گـلاب را
صائب
ای مسافـر کـاروانِ مــرگ را چـاووش نیست
سنگِ هر گـوری که دیدی لوحه ­ی پیغام بود
مهدی سهیلی
ای مگس عرصه ­ی سیمرغ نه جولانگه توست
عِرض خــود می بری و زحمتِ مـا می داری
حافظ
ای مـوجِ پر شــرر که بر سنگ سـرت خورد
برخیــــــز فــــدای سرت انگــار نه انگار
فاضل نظری
ای میــرِحاج، کعبـه روان را، زِ من بگــوی
کان خــانه ای که یار بُوَد، جـایِ دیگـراست
قراری گیلانی
این تخمِ توبه ای که تـو درخــاک کرده ای
مـوقــوفِ آبیــــاریِ اشــکِ نـــدامت است
صائب
اینجــاغــم محبّتِ ، آنجـــــا سزایِ عصیان
آســـایشِ دو گیتی برمــــــا حـرام کــردند
قدسی مشهدی
اینجـــاست یارِ گمشده گِـردِ جهـــــان مگرد
خود را بجـوی سـایه، اگـر جست و جـو کنی
سایه
این ­جمعـه هم نیامد و شد. سخت شاکی ام
از جمعــه هایِ بی تــو و بَسطِ حصــارها
میثم بازیاری زاهد شهری فسا
این چنـد روزِ عمــر نیـــــرزد به نزدِ من
چون ناکسان که بنــده ­ی دینار و زر شوم
ناصر عاملی
این چه استغناست یارب وین چه قادرحکمتست
کاین همه زخمِ نهـان هست ومجــالِ آه نیست
حافظ
این چنیــــن است شیــــــــــــــوه ­ی ایّام
زاغ در بـــــــــــاغ و بلبــــل انــــدر دام
عباس شهری
این چنین زیر و زبـر، عــالم نمی‌مــاند مـدام
می‌نشـاند چـرخ هـر کس را به جایِ خویشتن
صائب
این غیــــرتم کُشد، که سلیمــــــانِ عهد را
این دیو سیـــــرتان، پیِ تخت و نگین کُشنــد
وصال شیرازی
ای نخـلِ من کـــه برگ و بَرَت شـد به دیگـــــران
دانی که ­­از آبِ دیــده ­ی مـن پــا گـــرفتـــه ای
عمادخراسانی
این خنـده های زیر لب و عشــــوه های یار
روزِ مـــــرا، سیــــاه تر از شــــــام می کـند
احمدعاملی شمس یزدی
ایـــن دزدهـــــــا تمـــام شـــریکند بـا عَسَس
پیشِ فلک شکـــــایتِ دونـان چــــــه می‌بری؟
صائب
ای دلــــربا کــــــه می روی و می بـری دلم
آهستــــه حمــــل بفــــرما، شکـــستنی ست
محمدکریم توفیق زاده فدشکویی فسا
این دیگ زِخامی ­ست که در جوش و خروشست
چون پختـــــه شد و لذّتِ دم دیـد، خموشست
صائب
این زحمتی کـه می کشــــــــم از تنگـیِ قفس
کفـــــــــرانِ نعمتــی است که دربــاغ کرده ام
حاجب شیرازی
این زندگی حـــلالِ کســانی که در جهــــــــان
آزاد زیست کـــــــــــــرده و آزاد مـــی روند
آزادی گلشن
این زمـــان بی ‌برگ و بـارم، ور نه از جـوشِ ثمر
منّتِ دستِ نـــــوازش بود بر مــــن سنــگ را
صائب
این زمـــان در زیـر بـارِ کـــوهِ منّت می‌روم
من که می‌دزدیدم از دستِ نـــوازش دوش را
صائب
این ســان کــه می خــریم ز بـازار ِکفـر جنس
بازارِ دیـن رواست گــــــر افتـــــاده از رواج
ابوالقاسم حالت
این سخن از پیرِ کنعـانم پسنــد افتــاده است
دیـدنِ رویِ عـــزیزان، چشـم روشن می کنـد
محمدرضااحسن ا...«احسن»حاکم کابل،سند،کشمیر
این سـرایی ست که البّتـــــه خِلَل خـواهـد کرد
خنک آن قــــوم که در بنــــــــدِ سـرایِ دگـرند
سعدی
این ماتمِ بزرگ نگنجـــد در این جهـــــــان
آری در آن جهـــــانِ دگـر، نیـــــز این عزاست
وحشی بافقی
ای نسیمِ جــان پــرور، امشب از برم بگـذر
ورنــه این چنین پرگـل، تا سحر نمی مــــانم
سیمین
ای نسیمِ پیــرهن، بر گــرد از کنعـان به مصر
شعلـه ­ی شوقِ مرا حاجت به دامـانِ تو نیست
صائب
ای نسیم ِ صبح از دمِ سـردیِ خـود شـرم دار
می­رسی بی باک وگل هـا یک قبـا پوشیده اند
میرزا عبدالقادر بیدل عظیم آبادی
این شب آویختگان را چه ثمـر مـــژده ی صبح
مرده را عـربده ­ی خــواب شکِ حاجت نیست
سایه
این شیـوه ام زشمع خـوش آمد کـه هیچگاه
پــروانه را نسـوخت مگــر در حضــورِ خویش
فغفور لاهیجی
ای نفس ز، هرســـو، ز پیِ جیــفه ­ی دنیـــا
تا چنـــد بتــازی، تــو مگـــر کلب و گـرازی
عندلیب کاشانی
ای نور دیــده رفتی و بی نــور دیده مــــاند
مژگـــان چـو آشیـانه ­ی مـرغ پریـده شـــد
واحد اصفهانی
این عـــالمِ بـی وفــــــا کـه مــن می بینم
نه نـــــازِ تو ، نـه نیــازِ مــن می دانـــــد
ابوسعید ابی الخیر
اینقــدر کز تـو دلی چند بود شاد، بس است
زندگانی بـه مــرادِ همــه کس نتــــوان کرد
صائب
این کــــه شمعِ تـو نمی گیـــــــرد فـروغ
از دروغــــست، از دروغـــــست، از دروغ
مهدی قلی هدایت
اینکه گـاهی می زنم برآب و آتش خـویش را
روشنی در کارِمــردم بـود مقصـــودم چوشمع
صائب
این کـه می بینی خـــــــلافِ آدمنــــــــــــد
نیستنـــــــــد آدم، غــــــــــــلافِ آدمنــــد
صائب
اینکه هرسو می کشم با خود، نپنداری تن است
گـورِ گردان است و در او آرزو هایِ من است
سیمین بهبهانی
این گـل کـه چنین در بغلت تنگ گـــــرفته
از خــــونِ دلـت، پیــرهنت رنگ گـــرفته
کاسب
این لبِ بوســـه فـریبی که تورا داده خــدا
ترسم آیینــه به دیـدن، ز تو قــانع نشـــود
صائب
این منافق پیشگان در حـــال پیدا می کنند
درمیـــانِ صـد هنر، گر عیبِ ما گم می شود
سالک قزوینی
این نیـز از منــاعتِ طبع است اگــــر چنین
دستِ تهـیّ و چهـــر­ه ­ی بگشـــاده داشتیم
یوسف بخشی
این نیشتر به پا چــــو رَود کــار مشکل است
هشـــدار، ای که بــر سـرِ حــق پا گــــذاشتی
ابوالقاسم حالت
ای مـــژده ­ی طـــراوتِ لبخنــــــــدِ آینــــه
این خــــانه بی حضورِ تو زیبــــــا نمی شود
جــواد نــوری فسا
ای همنـفــسان آتشــــم از مــن بگــــــریزید
هــرکس که بوَد دوست مرا، دشمنِ خویش است
لسانی شیرازی
این همــه مشکل، زفهمِ بوالفضــول آمد پدید
ورنه انـــدر نکتـه ­ی تحقیـق ابهــــامی نبود
جلال الدین همایی
این همـه نقشِ عجب بر در و دیـوارِ وجـود
هرکه فکــــرت نکنـد نقش بــوَد بر دیـــوار
سعدی
ای وای بر اسیــــــــری که از یاد رفتـه باشد
در دام مانده صیــــد و صیـــّــاد رفته باشد
حزین لاهیجی
ای همـه عضــوِ تو بیت الغــزلِ حُسن بگوی
با من این نکته که مـجمـوعه ­ی دیوان از کیست
شهرآشوب
بیهــــــوده دل به ماهی ِمقصــــــود بسته اند
آنان که کــــــــــــرده اند گل آلــــــوده آب را
ناصرامامی فریاد شیرازی
بیمــــاریِ من چـــون سببِ پرسشِ او شـد
می میــــرم از این غم که چرا بهتـــرم امروز
آفتابی ساوه ای
بی گنــاهی کم گنـاهی نیست در دیـوانِ عشق
یوسف از دامـــانِ پاکِ خود به زندان می رود
صائب
بی گمــــــان آسیب ها بینـــد ز دستِ روزگار
هرکسی پای از گلیمِ خـــــویش بیرون می نهد
ناصرامامی فریاد شیرازی
بی کمـــالی های نادان در سخن پیــدا شـود
پستـــه­ی بی مغـز چون لب واکند رسوا شود
وحیدقزوینی میرزا محمدطاهر
بی کس نـــــواز باش که هـر طفـلِ بی پدر
درمنــــزلت به عیسیِ مــریم برابر است
صائب
بی طالعی نگـر، که من و یار چـون دو چشم
همســایه ایم و خــانه­ی هــم را ندیده ایم
سیدعلی صیدی تهرانی
بی شـرافت را امینِ مـال و جـاه خود مکن
کی نگه دارد، چــو چنگ گرگ دادی دُنبـه را
صائب
بی سنگ شکستیم، سکوت و من و صدبغض
درآینـــه ای گنگ، فـــرا رویِ تــو ناگــــــاه
محمد حسین بهرامیان فسا
بی سبب هـــرگز نمی گردد کسی یارِ کسی
یار بسیـار است تا گــرم است بازارِ کسی
پرتو بیضاوی
بی زر نمی تـوان یـافت جـا در حـــریمِ کعبــه
در خــانه­ یِ خـــدا هم، مفلس مکـــــان ندارد
طغرای مشهدی
بی زبانی نعمتی بوده ست من از ســـــادگی
شکوه از خاموشیِ لب هایِ گنـــــدم می کنم
سیدای نسفی
بی رنگیِ این آینــــــــــه ها شوخی نیست
طوفانِ پس از سکـوت، تصــــــویرِ من است
سعید اکبری فسا
بی حسرت از جهـــــــان نرود هیچ کس به در
الّا شهیــد عشق به تیــر از کمــــانِ دوست
سعدی
بی حرمتی به ســـاحتِ خوبان قشنگ نیست
باور کنیــد پاســـــخِ آیینـــه، سنگ نیست
محمد سلمانی
بیچـاره ترزمـاست، بر او رحم واجب است
هــرکس که گــــوید از خـوشیِ روزگارِ ما
نادم لاهیجی شهسوار بیک
بی جــا نبـــود، آمـــدنِ ما در این دیار
کـردیم سَیـــر، جـــــــانورانِ ندیـــده را
ملا محمد گیلانی
بی تو ازحالم چه گویم، شرحِ دردی بیش نیست
در کتابِ زندگــــانی شــرحِ حـالم سـوخته
سیدضیاء مصباحی جهرم
به یوسف ماجـرایِ عشق را بنگرکه قبل ازآن
که آزارد زلیخـــا را، فلک افکند درچاهش
صائب
به هیچ کس نرســد از تو بی خطا زخمی
مگر قلـــــم که بِبُـّری ســـرش نکرده خطا
ابوالعــلا گنجوی
به هـوش بودم از اوّل که دل به کس نسپارم
شمایلِ تو بدیدم، نه عقـل ماند و نه هوشم
سعدی
به هـوش بـاش دلی را به سهــو نخراشی
به ناخنی که تـوانی گــــــــره گشـایی کرد
صائب
به هر که هرچـــه دهی، نام ِآن مبر صائب
که مالِ خــود طلبیدن، کم از گدایی نیست
صائب
به هـــر که جــَـــور نکـــردی نمی توانستی
تـــو آن نَئی که جفــایی تــــوانی و نکنی
نادم جاجرمی
به هرکجـــــــا که رسیدی، بگو به این وبه آن
که هیچ گوشــــــــه­ی دنیــــــانمی شود ایران
عبدالرضا کوهمال جهرمی
به هـــر بلا که رسـد ازخـــدا تو صــابر باش
بِدان که روضــــه ­ی رضـوان بوَد جزایِ صبور
شاطر عباس قمی
به هــدایت چـه زنی طعنه که صـوفی گردید
همه را کـاش خــــداوند هــــدایت می کرد
رضاقلی خان هدایت
به وقت گُرسِنگی نفسِ دون گـــدایی کرد
چو یافت یک لبِ نان، دعــوی ِخـدایی کرد
کلیم همدانی
به نوبتند ملـوک اندر این سپنج ســــــرای
کنون که نوبتِ توست،ای ملک به عدل گرای
سعدی
به نالیــــــدن نباشـــــد حـق شنــــــــاسی
بـــــزن در سینـــــه آتش، دم فــــــرو بند
منصور قاسمیان نسب
به می پرست مزن طعنــه زانکه کمتر نیست
ز می پــرستیِ او، خــــویشتن پــرستیــــدن
قدسی مشهدی «حاج محمدخان
به ملّتی کــــــــه ز تاریخِ خویش بی خبرست
به جز حکایت محـــــو و زوال نتـــــوان گفت
عارف قزوینی
به محفلی که بُریدند دیگــــران کفِ دست
چه ها رسیدز حیــــرت دلِ زلیخـــــا را
عاشق اصفهانی
به گنــــاهی کـه نکـــردی در و دیـوار انگار
ازچپ و راست گــریبان تو را می گیــــــــرند
مرحومه نسرین شکوهی فسایی
بـه کیـشِ بت پـرست، گـر بـت رخِ تـوست
نــدارد بـــت پــــرستــیدن، گنــــــاهـــی
میرزامحمودنعمت فرزندسیّدزین العابدین خورنگانی فسایی
به کربلاست که شش ماهـــــه طفل، بالغ شد
ز هر چـــــه رنگِ تعلق گــــرفت، فارغ شد
سارا حیدری
به قطره قطره حـــــرامت عـذاب خواهد بود
به ذرّه ذرّه حلالت حســــــاب خــواهد بود
سعدی
به غیـرِ دل که عــزیز و نگـاه داشتنی است
جهان و هرچـه درو هست، واگذاشتنی است
میر ظهیرالدین
به عَینِ عُجب و تکبــّر نگـه به خلق مکن
کـه دوستــان خـــدا ممکـننـد در اَوبــاش
سعدی
به صبــــــــرکوش تو ای دل که حق رها نکند
چنین عــــزیز نگینی، بــــه دستِ اهـــرمنی
حافظ
به شُکــرِ این کـه شــــدی پیشـوایِ گرم روان
ز نقشِ پـای، چــــراغی به راه ما بگــــــــذار
صائب
به زیرِ بالِ بلبل می شــــود گل، از حیا پنهان
در آن گلشن که باشد، چهـره­ی چون ارغوانِ تو
صائب
به زورِ بــازویِ اقبـــال کـــــاری بـرنمی آید
نگهـــدارد مگر دستِ دعا دامــانِ دولت را
صائب
به زخمِ هیـچ تبـــــر بر زمیــن نمی افتــــــد
کسی کــه سروِ غــــرورش همیشه آزادست
بیژن ترقی
به زپا فتــاده هـرگز، مفکن، زقهــر پنجــه
که زمـانه تیــــــــز دستی، پیِ انتقـــام دارد
فصیح الزمان رضوانی فسایی
به زاهد گفتم این زهـد و ریا تا کی بوَد باقی
بگفتا تا به دنیـــــــا مردمِ نادان شـود پیدا
فرات یزدی
به روزِ نیکِ کســان غم مخـــور دلا زینهـار
بسا کســــــــا که بـه روزِ تــو آرزومند است
رودکی
به ذوقِ رنگِ حنا کـــــــودکان نمی خسبند
چه می شــود؟ تو هم از بهر آن نگار مخسب
صائب
به دورانی که جرمی نیست بالاتر ز دانـــــائی
بدون شک،به هر میزان که می دانی گنه کاری
ناصر امامی فریاد شیرازی
به حــــدّ ِ دانـشِ خــــود در زمــانه دانستم
که استــراحتِ دنیــا بـه قــــدرِ نادانی ست
ساقی چرکس
به چـــه عضـو تو زند بوسه، نداند چه کند
بر سرِ سفـره­ی سلطان، چــــو نشیند درویش
مجمر اصفهانی
به چشمِ زنـده دلان،خـوشتر است خلـوتِ گـور
زخـــانـه ای که در آن میهمـــان نمی آیــد
صائب
به جز رقیب، که در آرزویِ مــرگِ من است
کسی ز حـــــــالِ منِ ناتوان خبـــــر نگرفت
شاهی سبزواری
به جایِ علم اگر اخـلاق بودی درسِ هر مکتب
به عالم بی نشان گشتی، غرور و حرص و نمـّامی
ملک الشعرا بهار
به جـانِ زنــده‌دلان سعدیا که ملکِ وجود
نیـرزد آنکه وجــودی ز خــود بیــــــازاری
سعدی
بهتر که روزِ پیــــــری، در دستِ خـود نگیـری
چـوب و عصـایِ مِنّت، بر پـایِ خـــــود بمیری
منصورقاسمیان نسب
به بیت بیتِ نگاهش همیشــه می رقصـــید
درختِ باورِ بیــــدم، کــه بـود طوفـــــانش
حجت عبداله زاده فدشکویی فسایی
بهــــایِ یوسف کنعــــانی از زلیخـــا پرس
که قــدر و قیمت هر جنس، مشتـــری داند
صحبت لاری فارسی
به اندک شورشی کزعشق دیدی، عافیت مگزین
به مُلکِ عاشقــی زین فتنه ها، بسیــار برخیزد
عطار
بـوَد خــویشی میانِ ارغنـون و سینه­ ی عاشق
ازآن بر دل نشینـد نالـه ای کز تـــــار برخیـزد
عطار
«بنشین بــر لبِ جــوی و گــذرِ عمــر ببین»
ما نشستیم و ندیدیم به جـز این زمـزمـه را
محمدحسین بهـرامیان فسا
به لاف نیست عــــدالت، دلیـل می خــواهد
که بیستون، سنـــدِســــوزِ عشقِ فــــرهادست
امیر حسن صلاحی
بگو به یوسفِ کنعـــان، عــزیز ِمصــر شـدن
بــه کـــــوریِ پـــدر و زاری اش نمـــی ارزد
امیدی تهرانی