مقاله ادبی: نقش و جایگاه روشنفکران ادبی در ادبیات دهه 90 و شاعران نوظهور1 ـ روشنفکر ادبی دهه نود کیست؟ چه جایگاه ادبی دارد؟ چگونه میاندیشد معیارهای بیان شاعرانهاش چیست؟ افراد خاص و چهرهای متفکری همچون امانوئل کانت و کارل مانهایم در باره روشنفکر ادبی تعریفهای بیان کردهاند از جمله زنده یاد داریوش شایگان پدر فلسفه ایران که دیدگاه متفاوتی و قابل احترام و تعریف تازهای برای روشنفکر ادبی بیان کرده استبدون شک برای رسیدن به اهداف بزرگتر و پشیرفت میبایست قانونها و تعاریف تازهای مشخص کرد به همین خاطر میبایست تعاریف تازهای برای بنیانهای بشری وضع نمود روشنفکر در دهه 90 به مفهوم و تعریف تازهای نیازمند است روشنفکر امروز مفهوم وسیعی را میطلبد به همین خاطر میتوان چنین برشمرد روشنفکر ادبی کسی است که برای دفاع از ارزشهای انسانی و اندیشههای آرمان گرا و خدمت برای بشریت برای دفاع از آزادی قلم و آزادی بیان همواره تلاش میکند اسیر جریانهای عاشقانه و احساسی و زد و بندهای دنیوی و مجنون وارگی نیست شخص روشنفکر از علائق شخصی خود گذشته و به مسائل اجتماعی پیرامون میپردازد روشنفکر ادبی همواره از قلم به عنوان ابزاری برای مبارزه علیه استبداد فکری و جهل و نادانی برای رسیدن به دانایی بهره میجوید بنابراین میتوان روشنفکر ادبی را چنین تعریف نمود. روشنفکر ادبی کسی است که از علایق شخصی خود گذشته و به مسائل اجتماعی پرداخته هر جا کج رفتاری و یا ناروایی یا استبداد فکری می بند علیه آن با ناچیزترین ابزار یعنی قلم به طور مصالحت آموز و بدون خشونت میپردازد هدف او زدودن و برداشتن تبعیضهای اجتماعی انسانی جامعههای دیکتارتوری تک محور و اقتدار گراست. از روشنفکران پیشتاز ادبی میتوان به احمد شاملو روشنفکر جامع به مفهوم کلیت یعنی هم بعد تاریخی هم بعد اجتماعی هم بعد ادبی، فروغ فرخ زاد روشنفکر فمنیست، اخوان روشنفکر ادبی با گرایش ناسیونالیستی میهنییا به عبارتی بازگشت به گذشته کهن واحیای فرهنگ بومی ایرانیان و.. میتوان اشاره نمود البته بعد از پیروزی ادبی روشنفکر ادبی نقطه مقابلی به نام روشنفکر دینی شکل گرفتمتاسفانه یکی از علتهای عدم پیشرفت فرهنگ و ادبیات ایرانی ظرف دو دهه گذشته را میتوان در دلایل زیر جستجو کرد 1 ـ پرورش نیافتن روشنفکرهای ادبی به علتهای مختلفی همچون ضعفهای ساختاری و عدم 2 ـ سیاستهای غلط و فشارهای بیرونی به ادبیات و شخصیتهای ادبی و مانع شدن از طرق مختلف همچون سانسور، قوانین ممیزی تحت فشار قرار دادن و خروج افراد به بهانههای مختلف از جریان ادبیات و یا مهاجرت خود افراد روشنفکر ادبی بر اثر خفقان ادبیچرا داشتن افرادی با داشتن تفکرات روشنفکری در ادبیات این قدر حائز اهمیت است؟ به طور کلی فقدان و نبود روشنفکران ادبی در جامعه مانع از جریان سازی و ایجاد تفکر در میدان اندیشه ادبیات و به دنباله آن بخش اعظمی از جامعه انسانی شده و جامعه دچار پوسیدگی افکار و کهنگی زبان و بیان میشود که همین پوسیدگی به مرور زمان منجر به نابودی و عدم خلاقیت وپیشرفت تقلید خواهد شد که همین تقلید کورکانه مانع پیشرفت و یافتن چشمههای تازه ادبی میشود و دیر نمیپاید که به پایان و ورطه سقوط میرساند و با گذر زمان از گردانه تاریخ حذف خواهد شد. و از همه مهمتر مانع بلوغ و پیشرفت نسلهای بعدی و جوانتر خواهد شد. متاسفانه در دهه 90 جامعه ادبی ایران خوب پالایش نشده و انجمنهای ادبی و تشکلهای فرهنگی خوب پالایش نشده و بخاطر تنشها و فشارهای سیاسی به فضای ادبی و خفقان ادبی مجالی برای رشد روشنفکر ادبی نگذاشته است. و این در حالی است که تنها را برای حل این مسئله برداشتن قوانین ممیزی و ایجاد تساول میان دولت به عنوان نهاد اجرا کننده و قانونگذار برای این مسئله است. شعر نو...
ما را در سایت شعر نو دنبال می کنید
برچسب : نویسنده : محمد رضا جوادیان بازدید : 296 تاريخ : چهارشنبه 29 فروردين 1397 ساعت: 11:33